Бишкекте Кыргызстандын экспорт борбору менен Малайзиянын элчисинин жолугушуусу болуп, анда соода маселелери жана тамак-аш тармагындагы биргелешкен ишканалардын мүмкүнчүлүктөрү талкууланды. Тараптар Малайзияда кыргыз товарларынын жаңы рынокко чыгуусуна көмөктөшүүчү соода миссияларын жана көргөзмөлөрдү уюштурууну пландаштырууда. Малайзия Кыргызстандын ишканалары үчүн халал сертификатын колдоого алып, жаңы экспорттук мүмкүнчүлүктөрдү ачты. Кыргызстандык компаниялардын компетенцияларын жогорулатуу боюнча кызматташуу жана тажрыйба алмашуу боюнча макулдашууга жетишилди.
Кыргызстандын тышкы жана өз ара соодасы 2024-жылдын январь-июль айларында 8,8 миллиард долларды түзүп, 2023-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 4,7%га өстү. Экспорт 3,7% азайса, импорт 6,7%га өскөн. ЕАЭБ менен өз ара соода жүгүртүү 2,4 млрд долларды түздү, бул өткөн жылга салыштырмалуу 8,7% аз, ал эми сооданын негизги бөлүгү Россия менен Казакстанга туура келген.
Кыргызстан менен Өзбекстан экономикалык байланышты чыңдоо жана товар жүгүртүүнү 2 миллиард долларга жеткирүү максатын көздөйт, бул айыл чарбасын өнүктүрүүгө, бааларды төмөндөтүүгө жана азык-түлүк коопсуздугун жогорулатууга мүмкүндүк берет. Тараптар өз ара пайдалуу соодага жана аймактын туруктуу өнүгүүсүнө шарт түзө турган биргелешкен долбоорлордун жана жеткирүү түйүндөрүнүн үстүндө жигердүү иштеп жатышат.
Айыл чарба илимдеринин доктору Жамин Акималиев Кыргызстан менен Өзбекстандын ортосундагы сооданы, өзгөчө айыл чарба тармагындагы сооданы көбөйтүүнүн маанилүүлүгүн белгилейт. Кызматташтык соода жүгүртүүнүн жылына 2 миллиард долларга, анын ичинде картошка менен сүттү экспорттоого алып келет деп күтүлүүдө. Өзбекстан Кыргызстандын продукциясына муктаж, бул өз ара пайдалуу өнөктөштүк үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат.
Кыргызстан Гонконгдо өтүп жаткан “ASIA FRUIT LOGISTICA” эл аралык көргөзмөсүнө биринчи жолу катышып, тоо балы, жаңгак жана тоңдурулган кургатылган мөмө-жемиштер сыяктуу 30дан ашык продукциясын тартуулап жатат. Бул иш-чара экономикалык байланыштарды кеңейтүү жана эл аралык рынокторго чыгуу үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат.
Byyl bashtalgandan take Kyrgyzstandan 108 минден ашык ири муйузду мал экспорттолду. Министрликтин маалыматына ылайык, ири мүйүздүү малдын саны 107 602, кичине муздуу мал 90 016, аттар 5 708 башты түздү. Импортто 13753 ири муйузду, 488 кичине муйузду мал жана 3931 ат кирди.
Бишкектин "Бишкек ширетүү компаниясы" жаңы заводунун Арашан айылындагы ачты. Жаны автоматташтырылган линия 400 мин чарчы метр сэндвич-панель Ондурууга мїмкїнчулук алат. Завод 2 миллион доллар инвестиция менен курулуп, 30 жумушчу орду тузду. Бул завод олкодогу эн ири жана залгыз сэндвич панелдерди ондуруучу болуп, ички талапты толугу менен канааттандырып, экспортко чигууга дайар.
Үч-Коргондук айыл өкмөтүнө Талас облусуна 4,5 миллион сом жумшалып, шоктук муздатуу үчүн жабылды. Бул жабдуулар айыл чарба өндүрүшү сон -45 градуска чейин муздатып, коопсуз шартта сактоого жана экспорттоого мумкунчулук берет.
1-ноябрдан тартып, интернеттеги электрондук соода платформаларын колдонгон субъекттер электрондук товар-транспорт накладнаясын (ЭТТН) милдеттүү түрдө колдонууга өтүшөт. ЭТТНди колдонууга байланыштуу жаңы талаптар киргизилип, товарларды электрондук платформалар аркылуу саткан ишкерлер ЭТТНди толтуруу милдетинен бошотулду. Товарларды камсыздоочулар үчүн ЭТТНди 2024-жылдын 1-ноябрына чейин толтуруу талап кылынбайт. Налогдук кызмат, соода платформаларын ГНСтин маалымат системасына интеграциялоого чакырды.
2023-жылдын биринчи жарымында Кыргызстан менен Бириккен Араб Эмираттарынын товардык заказы 78,5 миллион доллар мында. Бул откон жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 11,7 миллион доллар томондогон. Кыргызстан 23 миллион доллар экспорттосо, БАЭ 11,3 миллион доллар импорттойт. Жылдын аягында соода 238,7 млн доллар түзүлүп, 89,8% га өскөн.
