Ысык-Көл облусунда өткөн VI Кыргыз-Орус экономикалык форумунда дүйнөлүк атаандаштык шартында мамлекеттер ортосундагы кызматташтыкты чыңдоо мүмкүнчүлүктөрү талкууланды. Акылбек Жапаров Кыргызстандын олуттуу жылышына, ИДПнын жана Россия менен соода жүгүртүүнүн өсүшүнө, ошондой эле энергетика жана логистика тармагында биргелешкен долбоорлордун маанилүүлүгүн белгиледи. Эки тарап тең соода жүгүртүүнү 5 миллиард долларга жеткирүүнү жана экономикалык байланыштарды жакшыртуу үчүн жаңы маршруттарды иштеп чыгууну көздөп жатышат.
2024-жылдын сентябрына карата Кыргызстанда тамак-аш азыктарын, суусундуктарды жана тамеки буюмдарын өндүрүүдө 415 юридикалык жак жана 10 813 жеке ишкер катталган. Бул ишканалардын кайра иштетүү тармагындагы үлүшү 21,4%ды түзүп, өндүрүштүн көлөмү 45148,1 млн сомго жеткен.
Ансыз да банк тармагына басым жасап жаткан экинчи даражадагы санкциялардын коркунучу Кыргызстанда кайрадан талкууга алынууда. Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов өлкөнүн эгемендүүлүгүн тышкы басымдын алдында сактап калуу маанилүү экенин, экономикалык кызыкчылыктар менен геосаясий чакырыктардын тең салмактуулугун табуу зарылдыгын белгилейт. Кыйынчылыктарга карабастан республика коңшулар менен кызматташуунун жана ресурстарды активдүү өздөштүрүүнүн аркасында олуттуу экономикалык ийгиликтерге жетишүүдө.
Кыргызстандын тышкы жана өз ара соодасы 2024-жылдын январь-июль айларында 8,8 миллиард долларды түзүп, 2023-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 4,7%га өстү. Экспорт 3,7% азайса, импорт 6,7%га өскөн. ЕАЭБ менен өз ара соода жүгүртүү 2,4 млрд долларды түздү, бул өткөн жылга салыштырмалуу 8,7% аз, ал эми сооданын негизги бөлүгү Россия менен Казакстанга туура келген.
Кыргызстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети бажылык тариздөө үчүн жарандардын жеке маалыматтарын колдонгон жана документтерди жасалмалаган деп шектелгендерди кармады. Кармалгандардын бири чет элдиктерге ЕАЭБ өлкөлөрүнө автоунаа экспорттоо үчүн паспорт берип жүргөнү аныкталган. Бул ишке тиешеси барлардын бардыгын аныктоо үчүн кошумча иликтөө иштери жүрүп жатат.
«Түндүк-Чыгыш» бажысынын кызматкерлери БАЭден келген «Тойота Секвойа» үлгүсүндөгү унааны каттоодо мыйзам бузууларды аныктап, жүк алуучу 343 миң 688 сом төлөөдөн качуу максатында кыймылдаткычынын жасалма маалыматтарын көрсөткөн. Материалдар Башкы прокуратурага өткөрүлүп берилди.
30-сентябрдан 1-октябрга чейин Ереван шаарында ЕАЭБдин 10 жылдыгына арналган III Евразиялык экономикалык форум өтөт. Катышуучулар стратегиялык өнүгүү, санариптештирүү, транспорттук инфраструктура жана эл аралык кызматташтыкты талкуулашат. Форумга министрлер, ишкерлер жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү чогулуп, евразиялык интеграциянын актуалдуу маселелерин чечүү жолдорун издешет.
Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров жыл сайын 7,5 миң тонна продукция чыгарууга мүмкүндүк берүүчү синтетикалык кездемелерди чыгаруу боюнча долбоордун экинчи этабын ишке киргизди. Бул өлкөнүн импортко болгон көз карандылыгын азайтып, жергиликтүү тигүү өндүрүшүн колдоого алат. Долбоорду ишке ашыруу Россия-Кыргыз өнүктүрүү фонду тарабынан 16,5 миллион доллар өлчөмүндө каржыланууда.
Кыргызстандын маалыматтык мейкиндиги акыркы убакка чет олко гранттарына коз каранда болгон “кызгылт пони” медиалардын таасирине дуушар болду. Алар коомчулукка жалган маалыматтарды таратып, чагымчылдыкты кучотудо. Мындай корунуштор олконун туруксуздугуно коркунуч туудурат, анткени чет олколук агенттердин максаттары олкон болуп-жаруу жана интеграциялык протсессерлерди токтотуу болуп саналат. Мыйзамсыз маалыматтардын таралышы менен коомдо чагымчылдык жаралып, жарандарын ортосундагы ынтымакка жалакасын тиггизүүдо.
Кыргызстандын мамлекеттик бюджетинин кирешелери 2024-жылдын биринчи жарымында 27% га осту. Бул осуш коррупция каршы күрөш, салык башкаруунун жакшыртылышы жана экономикалык активдүүлүктүн жандануусунун натыйжасында болду. Кыргызстанда жаңы заводдор, мектептер жана социалдык объектилер курулуп, өлкөнүн экономикасы жигердүү онугугуу жолуна чыкты. ГДПнын осушу 8,7%ды тузуп, жаны долбоорлор менен экономикалык турук-туулук камсыздалууда.
