Бакуда өткөн БУУнун климаттын өзгөрүшү боюнча конференциясында КР Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары Эдил Байсалов тоо экосистемасынын маанилүүлүгүн жана айыл чарбасын климаттын өзгөрүшүнө адаптациялоону талкуулады. Кыргызстан өзүнүн маданияты жана каада-салты аркылуу өзгөчөлүгүн баса белгилеп, келечекте Бразилияда өтө турган саммитке активдүү катышууну пландаштырууда.
Соң-Көлдө браконьерлердин торлорун жана тыюу салынган балык уулоочу шаймандарды тазалоо боюнча рейд жүргүзүлдү. Иш-чаранын жүрүшүндө 2 кайык, бир пелка жана бир казан табылды. Иш-чаралар экосистеманы сактоого жана мыйзамсыз балык уулоого каршы күрөшүүгө багытталган.
Биринчи айым Айгүл Жапарованын демилгеси менен Кыргызстанда биринчи жолу “Дүйнөлүк тоо жаштарынын фестивалы” өтөт. Иш-чара экологиялык долбоорлорду иштеп чыгуу жана жаштарды тоо экосистемаларын коргоого активдүү тартуу, ошондой эле жаратылышка болгон жоопкерчиликтүү мамилени калыптандырууга багытталган. Жаштарга экологиянын жана туруктуу өнүгүүнүн негиздери боюнча билим берүүгө жардам берген “Жашыл Мурас” программасы маанилүү аспект болуп саналат. Жапарова экологиялык билим берүүнү бардык деңгээлде интеграциялоо зарылдыгын белгилеп, эл аралык уюмдар менен кызматташууга чакырды.
Бакуда өткөн COP29 саммитинде Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров тоо экосистемаларын коргоонун маанилүүлүгүн белгилеп, эл аралык коомчулукту климаттын өзгөрүшүнө каршы күрөшүүдө кызматташууга чакырды. Ал суу ресурстарына жана жергиликтүү тургундардын бакубаттуулугуна залакасын тийгизген мөңгүлөрдүн эрүү коркунучун белгилеп, тажрыйба алмашуу жана тоолуу аймактардагы көйгөйлөрдү чечүү максатында жыл сайын «Тоолор жана климат» диалогун өткөрүүнү сунуштады.
Биринчи жашыл курулуш форуму Ташкентте башталып, ага өкмөт, бизнес жана илим өкүлдөрү катышат. Негизги көңүл жашыл курулуш экосистемаларын өнүктүрүүгө жана секторду декарбонизациялоого бурулууда, бул Өзбекстанга энергия керектөөнү азайтууга жана экологиялык абалды жакшыртууга жардам берет.
Кыргызстандын Нарын облусунда сейрек кездешүүчү канаттууларды, анын ичинде кызыл китепке кирген кара шумкар менен жапайы көгүчкөндөрдү мыйзамсыз кармоонун алдын алынды. Инспекторлор тартип бузганды кармашып, ага 20 миң сом айып пул салынган. Кара шумкар реабилитацияга өткөрүлүп, көгүчкөндөр кое берилди. Министрлик жапайы жаныбарларды сактоонун маанилүүлүгүн белгилеп, мыйзамсыз аңчылыктын экосистемага тийгизген кесепеттерин эскертет.
ЭВФ менен Дүйнөлүк банктын жылдык жолугушууларында Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы менен ЕРӨБ ортосунда ишкер аялдарды каржылоого багытталган кызматташуу жөнүндө меморандумга кол коюлду. Бул алардын финансыга жеткиликтүүлүгүн жогорулатууга жана экономикага кошулуу жана бизнесте аялдардын лидерлиги үчүн финансылык экосистеманы түзүүгө карай жасалган кадам.
Казакстанда сексеуіл плантацияларынын сакталышын жогорулатуу үчүн Арал деңизинин түбүндө дарак питомнигин түзүү пландаштырылууда. Экология вице-министри 1,1 миллион гектар аянтта жүргүзүлүп жаткан токойду калыбына келтирүү иштери тууралуу маалымат берди. 2021-жылдан бери 423 миң гектар, анын ичинде 2024-жылы 64 миң гектар аянтка айдалган. Кызылорда облусунда 3 миллион көчөткө чейин өстүрө турган бак-дарак питомниги ачылды.
Жогорку Кеңештин Агрардык комитетинин төрага орун басарлары Тиранада өткөн жыйынга катышып, тамак-аш системасы жана парламенттердин ролун талкуулашты. Кыргызстан өзүнүн уникалдуу жаратылыш шарты менен экологиялык жактан таза продукцияны экспорттоо мүмкүнчүлүгү бар өлкө катары көрсөтүлдү.
Кыргызстандын экономикалык өсүшүнө дем берүү үчүн амбициялуу реформалар жана санарип, энергетика жана транспорт сыяктуу негизги инфраструктурага инвестиция керек. Бул өлкөгө аймактык рынокторго интеграцияланууга, сапаттуу жумуш орундарын түзүүгө жана климаттын өзгөрүүсүнө туруктуулукту жогорулатууга мүмкүндүк берет. Азия өнүктүрүү банкы 30 жылдык өнөктөштүктө 205 долбоорду ишке ашырууга 2,7 миллиард доллардан ашык каражат бөлүп, Кыргызстанга колдоо көрсөтүүгө даяр.
