4-6-ноябрь аралыгында Бишкекте Түрк мамлекеттер уюмунун XI саммити өтүп, ага байланыштуу тартипти сактоону Ички иштер министрлиги камсыздайт. Университеттер жана балдар мекемелери онлайн окутууга өтүп, базарлар жабылат. Шаарда чыпкалоочу посттор орнотулуп, электр мотороллер менен мотороллерлердин кыймылына чектөө киргизилип, коопсуздук үчүн 4 миңден ашык милиция кызматкери тартылат.
Өзбекстандын президенти Шавкат Мирзиёев скутерлерди жана жеке мобилдик каражаттарды колдонууну жөнгө салган мыйзамга кол койду. Жаңы коопсуздук талаптары киргизилди, анын ичинде чагылткычтарды жана чырактарды милдеттүү түрдө орнотуу, ошондой эле жүргүнчүлөрдү ташууга жана мас абалында унаа башкарууга тыюу салынды. Мыйзам бузуулар 10 доллардан 100 долларга чейин айыпка жыгылат. Мыйзам 2024-жылдын 28-октябрында күчүнө кирген.
Кыргызстан 2030-жылга чейин электр энергиясын өндүрүүнү эки эсеге көбөйтүүгө ниеттенүүдө. Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов COP29 конференциясында улуттук павильондун ачылышы жана коңшу мамлекеттер менен биргеликте ири ГЭСтерди куруу пландары тууралуу билдирди. Кыргызстан ошондой эле 1990-жылдан бери парник газдарынын эмиссиясын 65% кыскартуу боюнча жетишкендиктерин баса белгилеп, Париж келишимин кайра карап чыгат.
Үч-Коргон ГЭСинин No4 гидроагрегатын реконструкциялоо боюнча негизги иштер бүткөрүлүп, анда бардык иштердин 65%ы аткарылган. Модернизациялоо станциянын кубаттуулугун жогорулатууга жана кызмат мөөнөтүн узартууга багытталган. 2024-2025-жылдардын күз-кыш мезгилине карата электр энергиясын ишенимдүү камсыздоо максатында монтаждоо иштери, анын ичинде генераторлорду жана трансформаторлорду орнотуу активдүү уланууда.
Бишкек Жылуулук электр борборунда 285 миң тонна көмүр жана дээрлик 3 миң тонна мазут топтолуп, жылуулук мезгилин камсыз кылууда. 1 миллион тоннага көмүр жеткирүү пландалып, техникалар штаттык режимде иштеп жатат. Сутка ичинде 4,74 млн кВт/саат электр энергиясы өндүрүлүп, жылуулук графиги сакталды.
2023-жылы француз реакторлорун калыбына келтирүүнүн эсебинен атомдук электр станцияларынан электр энергиясын өндүрүү 58 тераватт-саатка көбөйгөн. Атомдук энергия дүйнөлүк суроо-талаптын 9% камсыз кылуучу жана 2,1 миллиард тонна көмүр кычкыл газынан качкан ишенимдүү булак болуп эсептелет. Азия, өзгөчө Кытай жана БАЭ өзөктүк кубаттын өсүшү боюнча алдыңкы орунда. Түркияда Аккую атомдук станциясынын курулушу жана жаңы долбоорлор боюнча сүйлөшүүлөр уланууда.
"Милтон" бороону Флорида штатын каптап, 16 адамдын өмүрүн алып, 3 миллионун жарыксыз калтырды. Штатта жашаган кыргызстандыктар жабыркаган эмес. Элчилик алар жана жергиликтүү бийлик органдары менен активдүү байланышта.
Кыргызстанда турак-жай эмес колдонуучулар үчүн электр энергиясынын тарифи кВт/саат үчүн 376,7 тыйынга чейин көтөрүлдү. Мындай чечим жетишсиздик шартында электр энергиясы менен ишенимдүү камсыз кылуу жана 2024-жылы 8,1 миллиард сом дефицитти күткөн энергетикалык компаниялардын чыгымдарынын ордун толтуруу максатында кабыл алынган.
Казакстандыктардын 70%дан ашыгы референдумда атомдук электр станциясын курууну колдошкон, бул өлкөнүн энергетикалык көз карандысыздыгы үчүн маанилүү кадам болгон. Экономикалык өсүш жана туруктуу энергия булактарына муктаждык шартында Казакстандын жана коңшу республикалардын бийликтери өзөктүк технологияны өнүгүүнүн ачкычы катары карашат. Өзбекстан азыртадан эле өзөктүк долбоорун ишке ашырууда, Кыргызстан болсо «Росатом» менен кызматташуу мүмкүнчүлүктөрүн изилдеп жатат.
Кыргызстанда шамалдан электр энергиясын өндүрүү жигердүү өнүктүрүлүп жатат, бул казылып алынган ресурстарды керектөөнү бир топ кыскарта алат. Ысык-Көл облусунда кубаттуулугу 100 МВт болгон биринчи шамал электр станциясы, ошондой эле башка аймактарда 1 ГВтка чейинки долбоорлор пландаштырылууда. Экологиялык коопсуздукту жана жаңы жумуш орундарын камсыз кылуучу шамал энергиясы парник газдарынын эмиссиясын азайтуу боюнча эл аралык милдеттенмелерди аткарууга салым кошуп, өлкөнүн «жашыл» энергетикасынын маанилүү элементи болуп калат.
