Виртуалдык активдер жана криптовалюталар дүйнө жүзү боюнча жигердүү өнүгүп, алардын экономикага интеграцияланышына ар кандай мамиле жасоодо. АКШ, Япония, Түштүк Корея жана башка өлкөлөр каржылык операциялар жана акча которуулар үчүн инновациялык чечимдерди сунуштап, криптовалюталарды колдонууда лидер болуп жатышат.
Божомолдор боюнча, 2024-жылдын аягына чейин Өзбекстанга трансчегаралык акча которуулардын көлөмү 25-30%га өсүп, 14,5-15 миллиард долларга жетет. 2025–2027-жылдары кирешеси жогору өлкөлөрдөн түшкөн кирешелердин көбөйүшү менен жылдык өсүш 10–15% болушу күтүлүүдө.
2024-жылдын сентябрь айында Кыргызстанга акча которуулардын көлөмү 284,8 миллион долларды түзсө, анын 274,3 миллион доллары КМШ өлкөлөрүнөн келген. Өлкөдөн 35,6 миллион доллар, анын ичинде КМШ өлкөлөрүнө 29,1 миллион доллар которулган.
Кыргызстандын Улуттук банкы коммерциялык банктарга 2025-жылдын аягына чейин мобилдик тиркемелер жана интернет-банкинг аркылуу улуттук валютада акча которуулар үчүн жеке жактардан комиссия алууга тыюу салды. Бул иш-чара накталай эмес төлөмдөрдү өнүктүрүүгө жана калктын санариптик банкинг кызматтарына жеткиликтүүлүгүн жакшыртууга багытталган. Токтом жарыялангандан бир ай өткөндөн кийин күчүнө кирет.
Кыргызстанда 2024-жылдын январь-сентябрь айларында ИДПнын өсүшү курулуш, ички соода жана айыл чарбанын эсебинен 8,4%га чейин тездеди. Реалдуу эмгек акынын жана акча которуулардын өсүшү керектөө активдүүлүгүн колдоого алып, өнөр жай өндүрүшү 4,2%га өстү. ЕӨБ өлкөлөрүндө да туруктуу экономикалык өсүш жана инфляциянын төмөндөшү байкалууда.
Бишкекте коомдук транспортто жол кире баасы накталай эмес төлөмдөр үчүн 17 сом бойдон калат. Мэрия жаңы тарифтерди жана которуу системасын сунуштоо менен транспорттук коопсуздукту жакшыртууну жана коррупциялык тобокелдиктерди азайтууну пландаштырууда.
Бишкек шаардык мэриясы накталай эмес системаны колдонууга үндөө жана төлөмдөрдүн ачык-айкындуулугун жогорулатуу максатында накталай төлөм жүргүзүүдө коомдук транспортто жол кире акысын 30-40 сомго чейин көтөрүүнү пландоодо. Бул чечим операциялык чыгымдардын жана инфляциянын өсүшү менен байланыштуу. Ошондой эле бир билетти колдонуу менен которууларга тариф киргизилери күтүлүүдө.
«Кыргыз Республикасынын Соода компаниясы» ААКсы тышкы экономикалык ишмердиктеги финансылык агымдарды тартипке келтирүү максатында түзүлгөн. Компаниянын негизги милдеттерине валюталык операцияларды көзөмөлдөө, тобокелдиктерди башкаруу жана кыргызстандык компаниялардын соода агымына мониторинг жүргүзүү кирет.
2024-жылдын январь-июнь айларында Россиядан Кыргызстанга 1 миллиард 316,1 миллион доллар акча берилди. Бул көрсөткүч өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу $76,2 млн кобойду. Кыргызстандан Россияга болсо $208,9 млн.
